All posts by Gwen Dudok van Heel
Zelfsturing: werkelijkheid of een hype?
Is zelfsturing nou een hype? Is het werkelijkheid?
Iedereen moest en wilde naar een zelfsturende organisatie.
En – zoals vaker in de geschiedenis – lijkt een stroming een vanzelfsprekendheid geworden te zijn. Maar nu zijn we even terug op aarde, nu onlangs André Brand, de directievoorzitter van Cordaan Thuiszorg, weer is afgestapt van het principe zelfsturing. Op verzoek van de medewerkers trouwens.
Zelfsturende teams
Strikt genomen is de definitie van een zelfsturend team (Wikipedia): “een relatief vaste groep van medewerkers in een organisatie die gezamenlijk verantwoordelijk is voor het totale proces waarin producten of diensten tot stand komen, die aan een interne of externe klant worden geleverd.”
Waar wordt gesproken over ‘het totale proces’, lijkt mij de term ‘autonome teams’ vaak beter, omdat het dan kan duiden op een breder scala aan autonomie: van geringe mate naar een hoge mate van autonomie. Feitelijk gaat het steeds om een evolutionaire organisatieontwikkeling, dat wil zeggen dat leiders met hun organisaties kijken wat de beste (volgende) vorm kan zijn. In Amerika wordt momenteel de term ‘distributed leadership’ gehanteerd. Dat geeft heel goed aan dat de verantwoordelijkheid niet meer op één plek ligt.
Valkuilen van zelfsturende teams
- De transitie naar een andere manier van werken, heeft verstrekkende gevolgen voor iedereen. Deze fase wordt vaak gekenmerkt door angst en onzekerheid. Mijn ervaring is dat het heel veel tijd, energie en wijsheid vergt om een dergelijk delicaat proces in te richten en te begeleiden. Dat doet vaak meer pijn dan de buitenwereld in de gaten heeft. Zeker als grote organisaties, zoals bijvoorbeeld ING, een dergelijke reorganisatie doorvoeren.
- Niet elke medewerker is geschikt om in een zelfsturend team te werken. Ik ken medewerkers van organisaties die besloten hebben om te vertrekken, omdat ze liever een duidelijke aansturing willen. Of zij vertrekken, omdat zij geen behoefte hebben aan meerdere (gedeelde) managementtaken naast hun inhoudelijke werkzaamheden.
- Omdat zelfsturing een groot beroep doet op het verantwoordelijkheidsgevoel van medewerkers, ligt burn-out op de loer. Zeker in de beginfase. Binnen de teams is het belangrijk dat de medewerkers over de juiste vaardigheden en ervaring beschikken, anders is er kans op frustraties binnen het team. Er kan een negatieve sfeer ontstaan in de fase van functiewijzigingen en veranderingen van rollen.
- Bestuurders durven niet echt te vertrouwen en los te laten, waardoor de nieuwe organisatie niet of moeilijk van de grond komt. Als een team niet echt autonoom kan of mag werken, gaat het niet werken. Wat ik ook weleens tegenkom is dat zelfsturing een experiment is, maar dat het afgescheiden is van de rest van de organisatie. Ook dan is de kans op slagen klein.
- De transitie naar een autonome of zelfsturende organisatie staat of valt met de kwaliteit van leiderschap en de zorgvuldige voorbereiding en invoering. Het gaat niet vanzelf. Het is immers geen knop die je omzet van de ene op de andere dag. Met de volle agenda’s van deze tijd is er ook een gevaar dat er te weinig tijd wordt besteed aan de transitie, waardoor het proces taai wordt. Mijn ervaring is dat er vaak niet echt goed over wordt nagedacht wat er allemaal bij komt kijken.
Hoe bevrijd ik mijzelf van de werkvloer? Op weg naar zelfsturing
“Gwen, wil je met mijn team aan de slag gaan?
Ik moet nog te veel zelf doen”.
Herken je dat? Het is een veel gehoorde vraag van directieleden van (meestal) snel groeiende organisaties. Nu je dit leest: wat denk jij? Ligt dat nou aan het team? Of ligt het aan de leidinggevenden? Of is het de combinatie?
De proactieve ondernemer
Niet voor niets groeide de organisatie hard en veranderde de organisatie. Daarbij horen altijd verschillende uitdagingen in verschillende fasen.
De proactieve ondernemers trekt en sleurt aan het bedrijf met een (voor hem of voor haar) duidelijk toekomstvisie. Er komen medewerkers bij en in een nieuwe fase vertrekken medewerkers die niet meer bij de huidige bedrijfscultuur horen.
Nieuwe medewerkers – van hoog tot laag – moeten de organisatie, de cultuur en de werkwijzen leren kennen. Dat vraagt om tijd en aandacht. Te vaak merk ik dat op basis van eerder opgedane ervaringen verondersteld wordt dat iemand zich een nieuwe organisatie snel eigen maakt. Het is dan ook vaak dat de proactieve ondernemer en/of directeur aangeeft “Ik moet nog te veel zelf doen. Mijn team doet niet wat ik wil. Wil je met mijn team aan de slag gaan.”
Hoe bevrijd ik mijzelf van de werkvloer?
In deze nieuwe fase komt het vaak aan op ander gedrag, op een andere wijze van communiceren door de leidinggevende(n). En natuurlijk kan het ook zijn dat het team ondersteuning nodig heeft, zoals teamcoaching. Ook het team moet immers wennen aan een veranderende organisatie.
Bij veel leidinggevenden waarmee ik werk, komen een aantal thema’s steeds terug. En een hele belangrijke is “Hoe bevrijd ik mij zelf van de werkvloer? Hieronder geef ik je 5 belangrijke aandachtspunten, die je helpen om je te bevrijden van de werkvloer en die gaan voorkomen dat je blijft zeggen ”Ik moet nog te veel zelf doen”.Lees verder
Welke eigenschappen heeft een gewaardeerde leidinggevende?
Bij mijn boekpresentatie van de 1e druk, vorig jaar was mijn eerste leidinggevende aanwezig: Leen.
Dat was een hele eer voor mij.
Destijds had ik een andere achtergrond dan de meeste medewerkers binnen het data- en telecommunicatie bedrijf waar we toen werkten.
Eén van de belangrijkste aspecten die ik in Leen waardeerde was dat hij mij alle gelegenheid gaf om mijn vleugels uit te slaan, om te leren en om fouten te maken. En na enkele maanden werd ik gevraagd om tot het management team toe te treden.
Lees verder
In 4 stappen implementeer je jouw nieuwe jaar
2019! De eerste weken zijn achter de rug. Iedereen had en heeft het over doelen stellen. Stel jij doelen voor het nieuwe jaar? Alleen zakelijk? Of ook privé? Wat neem je je voor? Meer klantbezoeken? Meer sporten? Minder op social media zitten?
Doelen geven houvast
Wat je ook besluit in jouw leven, doelen helpen je om houvast te hebben en om gedurende het jaar het overzicht ook te behouden. Leiderschap is niet alleen leren van het verleden, maar ook doelen stellen richting de toekomst. Dat doen topsporters ook. Waarom helpt het om doelen te stellen?
-
- Het stellen van doelen helpt bij zelfmotivatie. Ze geven je richting en zingeving.
- Doelen stellen helpt je focus te houden.
- Met gestelde doelen kun je meten waar je staat en wat je hebt bereikt.
Assessment als onderdeel van een sollicitatieprocedure
Assessments maken tegenwoordig steeds vaker een vast onderdeel uit van een selectieprocedure. Eerder gaf ik al tips om je voor te bereiden op een assessment. Omdat ik het belangrijk vind dat kandidaten op de hoogte zijn van het verloop van een sollicitatieprocedure en wat daarbij hoort ga ik hier in op wat er komt kijken bij een assessment sollicitatie en waar het voor gebruikt wordt.Lees verder
2018: Hoe behaal jij goud in dit Olympische jaar?
Hoe behaal jij goud in 2018? Wat ga je uit dit jaar halen en hoe ga je dat doen? Wat is dat goud ook al weer? Goud is het hoogst bereikbare niveau op de Olympische Spelen. En wat is jouw goud dan? Dat is het hoogste niveau dat jij wilt bereiken: zakelijk en in jouw privéleven. En mijn passie is om jou en jouw team naar goud te begeleiden door middel van Golden Leadership of Executive Search. Zoals je weet, vergelijk ik het zakendoen vaak met topsport.
Voordat je naar de prestaties van dit jaar kijkt, is het goed om ook de balans op te maken van het afgelopen jaar. Ook ik heb dat de afgelopen dagen gedaan: teruggekeken en vooruitgekeken.
Tips om jouw assessment voor te bereiden
Terecht dat je een aantal vragen hebt ter voorbereiding van je assessment. Afhankelijk van het soort assessment kun je je op verschillende manieren voorbereiden. Bij een online assessment bereid je je anders voor dan voor een zogenaamd ‘live assessment’.
In dit artikel besteed ik aandacht aan:
- algemene vragen en aandachtspunten
- voorbereiding voor online assessments
- voorbereiding voor live assessments
Lees verder
Wat is een assessment?
Wat is een assessment? Een veel gebruikt woord met hele diverse invullingen.
In dit artikel geef ik er meer uitleg over.Lees verder
Talent en leiderschapsontwikkeling
Ik werd onlangs gevraagd om Tanja, managementteamlid van een middelgrote organisatie, te begeleiden. De directeur en Tanja waren elkaar de afgelopen periode ‘kwijt geraakt’. Ze begrepen elkaar niet meer en beiden hadden er last van. De voldoening was weg, aan beide kanten. Eenmaal aan het werk met Tanja bleek dat zij de afgelopen 15 jaar nog nooit geïnvesteerd had in haar eigen ontwikkeling. De directeur en zijn voorgangers hebben het nagelaten om het talent binnen de organisatie te ontwikkelen. En Tanja had ook nooit aan de bel getrokken; zij moest leren om voor zichzelf en haar ontwikkeling op te komen. Hier geldt: stilstand is achteruitgang.Lees verder
Het bedrijfsleven is topsport
Afgelopen Juni werd ik door het grootste informatieplatform voor de zakelijke sportmarkt in Nederland ‘sport knowhow XL’ geïnterviewd.
Er werden mij 5 vragen gesteld: als ex-wedstrijdzeilster, als sportbestuurder, als management consultant en als auteur.Lees verder