Leiderschapsontwikkeling. Het klinkt zo makkelijk, het lijkt zo vanzelfsprekend. Maar niets is minder waar. Ik richt mij al jaren op leiderschapsontwikkeling. Maar wat is dat dan? In dit artikel ga ik dieper op die vraag in.
Wat is leiderschap?
Als we kijken naar leiderschapsontwikkeling is het ook goed om eerst te kijken naar het begrip van leiderschap. Eén van de veel gebruikte definities in de wetenschappelijke wereld is die van Peter Northouse (Universiteit van Michigan). Hij omschreef in een artikel leiderschap als:
“Het proces waarbij een individu invloed uitoefent op een groep van individuen om tot een gemeenschappelijk doel te komen.”
En het proces om daar meester in te worden vraagt meestal om ontwikkeling. Natuurlijk zijn er enkele geboren leiders, maar alle anderen zullen het moeten ontwikkelen.
Tony Robbins, Amerikaans business topcoach, schrijver en ondernemer omschrijft leiderschap als volgt:
“Leadership is the ability to create immediate impact and compel lasting, positive change in others. It’s understanding what motivates people and how to harness the power of influence in yourself and others to achieve a greater vision for mankind at every level.“
Definitie leiderschapsontwikkeling
Als we kijken naar de definitie van leiderschap dan gaat leiderschapsontwikkeling op de eerste plaats om de ontwikkeling van het vermogen om anderen positief te beïnvloeden. En – een belangrijke toevoeging – leiderschapsontwikkeling begint bij jezelf. Want hoe kun je anderen leiden als je je eigen talenten, overtuigingen, blokkades nog niet (voldoende) in beeld hebt? Als je jezelf niet kunt beïnvloeden, hoe kun je dan anderen beïnvloeden? Dus, eerst jezelf ontwikkelen en daarna kun je anderen zowel zakelijk als privé begeleiden in hun groei.
Leiderschapsontwikkeling leidt een (aankomend) leider naar meesterschap op het gebied van leiderschap. Gedurende deze ontwikkeling zal de invloed hiervan zowel zichtbaar zijn in zowel het zakelijk leven als het privéleven.
Theorie toepassen in de praktijk
Theorie en praktijk gaan hand in hand in leiderschapsontwikkeling. Het één versterkt het ander. Wanneer je de theorie beheerst is het interessant om deze toe te passen in de praktijk om er gevoel voor te krijgen. Het kunnen toepassen van de theorie op je werk, maar ook privé, is belangrijk om te groeien als leider. Daarbij is de organisatiecontext van de leider belangrijk om maatwerk te leveren. Als je wilt leren boksen en er enkele boeken over gelezen hebt, word je hoogstwaarschijnlijk in de eerste ronde binnen 5 minuten uitgeschakeld. Je moet vlieguren maken, veel oefenen, veel toepassen in de praktijk. Dat is niet anders dan het aanleren van alle vaardigheden.
Ik herinner mij één van mijn leiderschapscolleges bij de IBO Businessschool (bedrijfskunde en MBA). Op mijn vraag wat zij wilden versterken op het gebied van hun leiderschap vroeg één van de studenten om enkele modellen op het gebied van leiderschap, die hij kon toepassen op zijn medewerkers…. Hij had niet het reflectievermogen om eerst naar zichzelf en zijn eigen leiderschap te kijken en voor hem prevaleerde duidelijk de theorie.
Managen of leidinggeven?
Vaak worden de termen ‘managen’ en ‘leidinggeven’ door elkaar gebruikt. Toch wordt er in theorie wel onderscheid gemaakt. Managen heeft meer te maken met het managen van processen, het beheersen, borgen en controleren daarvan. De leider richt zich sterk op het faciliteren en motiveren van zijn/haar mensen. En beide kwaliteiten zijn nodig om een team, een groep, een bedrijf te leiden. De verschillende rollen zien we in de praktijk in allerlei vormen gemengd.
Resultaat leiderschapsontwikkeling
Leiderschapsontwikkeling versterkt de kwaliteiten van leidinggevenden: zowel persoonlijk als richting hun teams. Samen met de benodigde managementvaardigheden leidt dit tot:
- betere bedrijfsresultaten
- meer betrokkenheid bij de medewerkers
- meer vertrouwen in de leidinggevende
- meer accountability
- effectievere communicatie stijlen
- verhoging van emotionele intelligentie
- versterking van de work-life balans van de leider en zijn medewerkers.
Voorwaarde voor goede leiderschapsontwikkeling
Is leiderschapsontwikkeling voor iedereen? Gedrag en leiderschapsgedrag in het bijzonder is ontwikkelbaar. Door mijn ervaring met het werken met honderden leiders heb ik geleerd dat er wel twee belangrijke voorwaarden zijn:
- de mate van zelfbewustzijn
- de wil om er voor te gaan; “gaan voor GOUD”.
Welke opleidingsvorm past bij jou?
Er bestaan diverse standaard opleidingen voor leiderschap. Het gevaar van standaardopleidingen met open inschrijvingen is dat er geen of onvoldoende rekening gehouden wordt met de beginsituatie en context waarin een cursist zich zakelijk bevindt.
De beginsituatie – ook wel het vertrekpunt genoemd – is heel uiteenlopend: sommige deelnemers beginnen met leidinggeven of volgen hun eerste cursus op dit gebied, anderen zijn meer door de wol geverfd.
De context: leiding geven aan een commercieel bedrijf vraagt andere kwaliteiten dan leidinggeven aan bijvoorbeeld een legeronderdeel of binnen een zorgorganisatie. En dat betekent dat er gevraagd wordt om verschillende stijlen.
Binnen standaardprogramma’s kan een algemene basis worden neergelegd. Daarnaast of aansluitend is maatwerk belangrijk, gericht op de beginsituatie van de betreffende persoon en gericht op de context.
Hoe ontwikkel jij je als leider? Ben je bewust bezig met je groei als leidinggevende?
Wil je naar aanleiding van dit artikel meer weten over wat leiderschapsontwikkeling voor jou en jouw team kan betekenen? Lees eerst mijn boek (de theorie, maar wel praktisch): “Mijn beste team ooit! In 7 stappen naar Golden Leadership“.”Of maak een afspraak om te onderzoeken hoe jij in jouw organisatie het leiderschap kan versterken.
